Begin dit jaar maakte minister De Jonge zijn plannen bekend voor het versnellen van woningbouw. Nederland staat voor een grote woningbouwopgave. Het kabinet zet in op een realisatie van 900.000 woningen tot en met 2030. De gemiddelde doorlooptijd van een woningbouwproject is momenteel 10 jaar en dat kan en moet sneller, vindt minister De Jonge.

Om dit te bewerkstelligen, heeft de minister het Plan van aanpak versnellen processen en procedures woningbouw opgesteld. Het plan van aanpak richt zich op vier thema’s:

1. Efficiëntere werkwijze en versterking capaciteit
Om een efficiëntere werkwijze te realiseren, moeten processen die nu achter elkaar plaatsvinden in de toekomst gelijktijdig worden uitgevoerd. Er wordt extra geld beschikbaar gesteld voor het versterken van de ambtelijke capaciteit.
2. Meer regie, samenwerking en YIMBY (yes in my backyard)
De Jonge wil de samenwerking tussen (mede)overheden, woningcorporaties en marktpartijen bevorderen door betere samenwerkingsafspraken te maken. Ook wil het Rijk het belang van woningzoekenden meer betrekken bij toekomstige woningbouwprojecten.
3. Stimuleren innovatie en industrieel bouwen
Naast dat het Rijk de digitalisering van de planvorming van woningbouw wil stimuleren, zet zij in op innovatie met betrekking tot de manier van (om)bouwen. Zo moet er meer worden gekeken naar mogelijkheden om bestaande leegstaande kantoor- of bedrijfsgebouwen om te zetten naar woningen en wordt er ingezet op de productie van prefab-woningen.
4. Aanpassing wet- en regelgeving
De vierde en laatste manier waarop het kabinet de wooncrisis het hoofd wil bieden, is door het aanpassen van de bestaande wet- en regelgeving. Hiermee wordt beoogd om duidelijke kaders te creëren in de planvormingsfase en om een snellere, maar zorgvuldige afhandeling in de rechtsbeschermingsfase te bewerkstelligen.

Momenteel staat tegen de verlening van een omgevingsvergunning doorgaans bezwaar open bij de gemeente, vervolgens beroep bij de rechtbank en tot slot hoger beroep bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling), de hoogste bestuursrechter van het land. Bij een bestemmingsplanprocedure is er voor belanghebbenden een mogelijkheid om een zienswijze in te dienen. Nadat het bestemmingsplan is vastgesteld, kan in eerste en enige aanleg in beroep worden gegaan bij de Afdeling.

Het kabinet wil nu een soortgelijke procedure voorschrijven voor omgevingsvergunningen voor meer dan 12 woningen, door alleen beroep open stellen bij de Afdeling. Dit zou ervoor moeten zorgen dat er sneller kan worden gestart met het bouwen van deze woningen.

Ook wil het kabinet een regeling in het leven roepen die vergelijkbaar is met de huidige Crisis- en herstelwet (Chw). Dit zou onder andere betekenen dat de termijn voor de bestuursrechter voor het doen van uitspraak maximaal 6 maanden wordt en dat er geen pro forma beroep kan worden ingesteld, maar in plaats daarvan direct de gronden van het beroep moeten worden geformuleerd.

Wat betekent dit voor belanghebbenden?

Met deze plannen wordt de rechtsgang voor belanghebbenden enigszins beperkt. Het kabinet is niet van mening dat de rechtsbescherming te erg wordt ingeperkt, omdat de omgevingsvergunning wordt getoetst aan het bestemmingsplan. Het bestemmingsplan is vastgesteld door een gekozen gemeenteraad en tegen dit plan hebben ook al rechtsmiddelen open gestaan.
Zij die het niet eens zijn met het verlenen van een omgevingsvergunning die meer dan 12 woningen toestaat, zullen na bezwaar direct beroep moeten indienen bij de Afdeling, zonder eerst de mogelijkheid te hebben gehad om het geschil aan te kaarten bij de rechtbank. Hiermee wordt afstand gedaan van de hoofdregel dat er beroep mogelijk is bij twee instanties.

Heeft het zin?

Daarbij zorgt het ontbreken van een eerdere beroepsmogelijkheid ervoor dat belanghebbenden zich direct tot de Afdeling moeten wenden. Hierdoor wordt de Afdeling mogelijk nog meer belast en loopt het behandelen van beroepen verder vertraging op. Het is voorlopig nog maar de vraag of de plannen zullen bijdragen aan snellere woningbouw.
Zover is het echter nog niet. Maakt u zich zorgen over woningbouwprojecten in uw buurt en of uw belangen daarbij wel voldoende worden meegenomen? Neem dan contact op met onze helpdesk en wij bespreken samen met u de mogelijkheden.